Từ Phan Chu Trinh nghĩ về ước vọng dân chủ

Khai Dân Trí, chấn Dân Khí, hậu Dân Sinh. 

Muốn quốc gia phú cường, việc đầu tiên của người thức giả, của nhà cai trị là  mở cánh cửa tri thức cho chính người dân của mình (tức là khai phóng tư tưởng). 

Tư tưởng khai phóng, Tri thức do Dân tự tiếp nhận, tự làm chủ y như con mương, con sông đầy nước. Đến lúc ấy người dân ắt sẽ thức tỉnh tinh thần tự lực tự cường, yêu bản thân yêu quốc gia dân tộc mà sử dụng những quyền công dân chân chính, quyền mưu cầu hạnh phúc chân chính. 

Như thế thì đã có thể thấy cửa Dân Sinh, quốc gia phú cường.

Quốc gia mạnh không bắt đầu từ tài nguyên giàu, không bắt đầu từ vị trí địa chính trị trọng yếu, trước hết bắt nguồn từ chính khai phóng tư tưởng, tôn trọng việc khai phóng tư tưởng để Dân làm chủ thể đích thực. 

Người Nhật Bản đã làm được điều này. Còn chúng ta bỏ gốc rễ để tìm ngọn. 

Mấy chục năm, người Việt Nam hầu như chỉ biết một mặt trời tư tưởng, cánh cửa tri thức không bao giờ được mở ra một cách thực sự. Đa nguyên về mặt Tri thức bị bóp chết từ trong trứng nước; đặc biệt là các tri thức triết học, nhân văn. 

Con người thì bản thân đã luôn có khát khao làm chủ chính mình, luôn có nhu cầu làm chủ xã hội, thậm chí làm chủ cả tự nhiên. 

Nhưng sự yếu kém khi không có được một nền giáo dục khai mở, khi không có Khai Dân Trí đã khiến nhiều người trong chúng ta thiếu hẳn đi TRI THỨC NỀN. Phần lớn người Việt Nam hoặc bàng quan trước những biến động quanh mình, bàng quan trước nhu cầu Dân Chủ. Một số khác rơi vào trạng thái cấp tiến, sốt ruột và cực đoan trong chính sự hoang mang. 

Chưa có một ai nhận ra điều này, chưa một ai nỗ lực Khai dân trí một cách thực sự.  Thế vào đó là phản biện trung thành hoặc đội lốt phản biện mưu cầu tư lợi. Việt Nam hình như không có cửa, không có vận hội để sản sinh nuôi dưỡng những nhà Tri thức đủ sức khai dân trí.  

Sau Phan Chu Trinh không còn Phan Chu Trinh. Đó là một kiếp nạn! 

Trong khi đó, nhiều người vẫn mải mê đi tìm ngọn, thậm chí là cả chính quyền (trong câu khẩu hiệu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ công bằng văn minh). Và tất yếu đó là sự tìm ngọn trong hoang mang, không ý thức về những nhược điểm cố hữu của mình.

Người Việt Nam đã không còn nhận thức được mình là ai. Chúng ta tự ti, khiếp nhược mong cầu một anh hùng, một đấng cứu thế sẽ đem lại Dân Chủ để tiến tới phú cường. Chúng ta quên mất rằng Dân chủ trước hết đến từ sự chủ động trong tri thức và tư duy của mỗi con người, mỗi công dân.

Và vì thế chúng ta bước theo lề trong sự hỗn loạn, mơ hồ và cả trong những ảo ảnh tự phong cuồng ngạo.

Đó là lỗ hổng nghiêm trọng trong hành trình tìm kiếm và làm chủ tương lai.

Ngừng post chờ view như thường lệ.